A woman must continually watch herself. She is almost continually accompanied by her own image of herself. Whilst she is walking across a room or whilst she is weeping at the death of her father, she can scarcely avoid envisaging herself walking or weeping. From earliest childhood she has been taught and persuaded to survey herself continually. And so she comes to consider the surveyor and the surveyed within her as the two constituent yet always distinct elements of her identity as a woman. She has to survey everything she is and everything she does because how she appears to men, is of crucial importance for what is normally thought of as the success of her life. Her own sense of being in herself is supplanted by a sense of being appreciated as herself by another….
One might simplify this by saying: men act and women appear. Men look at women. Women watch themselves being looked at. This determines not only most relations between men and women but also the relation of women to themselves. The surveyor of woman in herself is male: the surveyed female. Thus she turns herself into an object — and most particularly an object of vision: a sight.”
John Berger, 1972 Ways of seeing
De vrouw als designvraagstuk
Wijze woorden van John Berger. Na zoveel jaren nog immer actueel. Iedere vrouw zal dit herkennen denk ik. De vrouw is, gewild of ongewild, een designvraagstuk. Hoe doen vrouwen dat, zichzelf vormgeven? Meer specifiek, hoe doen hedendaagse werkende vrouwen met ambitie, vrouwen die carrière willen maken dat? Hoe zien ze er uit? Hoe gedragen ze zich? Door wie laten ze zich inspireren? Over deze vragen gaat deze interactieve lezing.
Fictieve vrouwen als rolmodel
Net als in mijn andere lezingen en trainingen maak ik bij het zoeken naar antwoorden op deze vragen gebruik van fictieve karakters, vrouwen die we kennen van film en televisie. Het mooie van deze fictieve vrouwen is dat ze ons een unieke blik op hun leven gunnen. Ons oog volgt de camera en die brengt ons op plaatsen waar we vrouwen normaal gesproken, in het echte leven, niet te zien krijgen. We zien die vrouwen close up, niet alleen in de keuken, op straat of op kantoor. We mogen met ze mee naar het nachtcafé, de slaapkamer, de badkamer en de wc. We zien ze schrijven in dagboeken. We zien ze liegen. We zien ze eenzaam huilen en onredelijk zijn. We zien ze vallen. We zien ze opstaan. Kortom we krijgen alles te zien. Zodoende is het mogelijk om een beeld te vormen van hun motieven. We kunnen onszelf met ze identificeren. Daarom zijn vrouwen van het witte doek, naast een bron van vermaak, invloedrijke rolmodellen.
NETFLIX biedt een rijke bron aan sterke vrouwelijke karakters. Vrouwen die worstelen met het combineren van de verschillende rollen die haar worden toegedicht. Moeder, dochter, minnares, echtgenote, vriendin, carrièrevrouw, baas en manager. Deze ‘supervrouwen’ hebben het zwaar. Ze moeten namelijk over een indrukwekkende reeks (vaak zeer tegenstrijdige) eigenschappen beschikken: zorgzaam, trouw, onafhankelijk, kuis, aantrekkelijk, empathisch, streng, resultaatgericht en stressbestendig.
Vooroordelen onder de loep
Waar komt dat zelfopgelegde beeld vandaan? Waarom ligt die lat zo hoog? Volgens Berger kijken mannen naar vrouwen en vrouwen naar elkaar. We kijken niet alleen, we oordelen ook. We hebben bewust en onbewust allerlei vooroordelen en blinde vlekken. Over die vooroordelen gaat deze interactieve lezing, die nadrukkelijk ook voor mannen is bedoeld. Specifiek vooroordelen over vrouwen op de werkvloer. Vrouwen met een baan. Vrouwen die niet afhankelijk zijn van ‘hun’ of een man, omdat ze hun eigen inkomen verdienen. Vrouwen met ambitie. Vrouwen met verantwoordelijkheden. Vrouwen met talenten.
Starring:
Phryne Fisher – Miss Fisher’s murder mysteries, Sandy – Grease, Susan, Desperately seeking Susan, Birgitte Nyborg – Borgen, Betty Draper & Peggy Olson – Mad Men, Jessica Pearson, Rachel Zane & Donna Paulson – Suits en vele anderen.
