Daar gaan we weer, het kabinet is gevallen en de bestuurlijke impasse lijkt alweer gereduceerd te worden tot een simpele links-rechts tegenstelling. Maar wat betekent het eigenlijk om ‘links’ of ‘rechts’ te zijn? Wat zegt dat over iemand? Ik wordt blijkbaar geacht dit te weten, maar het wordt nergens goed uitgelegd. In plaats daarvan krijg ik vooral nietszeggende stereotypen voorgeschoteld.
Zoals: rechtse mensen rijden graag 130 km per uur in (luxe) auto’s, hebben (te veel) geld, eten graag vlees, liefst van de BBQ en gaan ervanuit dat hard werken de basis is voor levensgeluk. Rechtse mensen houden niet van belasting betalen en niet van regels, vooral niet als die uit Brussel komen. Voor rechtse mensen zijn economische wetten net zo onwrikbaar als natuurwetten en is groei essentieel, waarvoor precies is mij niet duidelijk. Rechtse mensen zijn gezellig. Althans, dat vinden ze zelf.
Ongelijke start
Linkse mensen zijn zuur. Waarschijnlijk omdat ze geloven dat je maar ten dele zelf verantwoordelijk bent voor je lot. Hoe welvarend je bent, hangt vooral af van het gezin waarin je wordt geboren, denken ze. Linkse mensen vinden dat die ongelijke start gecompenseerd moet worden. Want iedereen heeft recht op goed onderwijs, degelijke huisvesting en goede gezondheidszorg. Daarom vinden linkse mensen dat rijken best wat meer belasting mogen betalen, vooral over hun vermogen.
Als rechtse populisten klagen over buitenlanders, bedoelen ze asielzoekers. Wanneer linkse mensen klagen over buitenlanders, hebben ze het over toeristen en expats. Linkse mensen vinden dat elke asielzoeker recht heeft op een veilig onderkomen in ons land. Rechtse mensen zien liever strenge grensbewaking om deze ‘gelukszoekers’ buiten te houden. Ik overdrijf wellicht een beetje, maar dit is zo ongeveer het niveau van het politieke debat in Nederland. Waar gaat dit over? Er wordt niet naar elkaar geluisterd. Onderliggende mens- en wereldbeelden blijven onbesproken. De logica ontbreekt, net als degelijke wetenschappelijke onderbouwingen.
Simplistisch
Ik snap dat we de mensen graag in hokjes plaatsen, het is lekker overzichtelijk. Maar simplistisch links-rechts denken doet geen recht aan de diversiteit van overtuigingen binnen onze samenleving. Ik hoor vooral vooroordelen. Ik snap dat samenwerken lastig is. Ik ben hoogopgeleid en maak me zorgen over klimaatverandering. Ook vind ik dat we realistisch moeten kijken naar migratie en dat daar een zeker historisch besef bij hoort. Volgens rechtse mensen behoor ik met zulke meningen tot de linkse elite, ben ik ‘woke’ en dus fout. Ik snap dat mensen elkaar soms niet begrijpen, maar weggezet worden als elitair gaat me echt te ver. Waar komen dit soort simplistische ideeën en bizarre vooroordelen vandaan? Maar vooral, hoe komen we er van af?
Als ik kijk naar de (gevallen) bestuurders van ons land denk ik dat daar veel te winnen valt. Goed voorbeeld doet volgen. Het zou mooi zijn als de leden van ons kabinet wat zicht wat nieuwsgieriger en respectvoller zouden opstellen naar mensen die anders zijn dan zijzelf. Waar komen die uitgesproken meningen en oordelen over anderen vandaan? Ook journalisten mogen van mij ook wel wat kritischer zijn. Laat ze eens uitleggen wat ze precies bedoelen als ze schrijven over een ‘rechtse’ of ‘linkse’ politicus. Wat denkt die politicus dan? Wat maakt hem of haar rechts of links?
Bron: Trouw
